Het is een scenario dat niemand wil meemaken: je rijdt in je auto en plotseling is er een aanrijding met een voetganger of fietser. In zo’n stressvolle situatie is het belangrijk om te weten wat je moet doen. Juist handelen kan levens redden en de juridische gevolgen beperken. In deze blog bespreken we stap voor stap wat je moet doen als je onverhoopt betrokken raakt bij een aanrijding met een persoon.
Directe acties na een aanrijding
1. Stop onmiddellijk
De allereerste en meest cruciale stap is: Stop je voertuig! Doorrijden na een aanrijding met een persoon is niet alleen moreel verwerpelijk, maar ook strafbaar. Volgens artikel 7 van de Wegenverkeerswet kan doorrijden na een ongeval je een gevangenisstraf tot 3 jaar opleveren, plus een rijontzegging.
2. Zet de gevarendriehoek neer
Plaats, indien mogelijk, een gevarendriehoek op minstens 30 meter afstand van het ongeval (op de snelweg zelfs op 100 meter). Dit waarschuwt andere weggebruikers en voorkomt vervolgongevallen.
3. Zet alarmlichten aan
Schakel direct je alarmlichten in om andere weggebruikers te waarschuwen.
4. Beveilig de plaats van het ongeval
Probeer de plaats van het ongeval zo goed mogelijk te beveiligen. Dit kan betekenen dat je je sleutels uit het contact haalt, de handrem aantrekt en, indien veilig, andere weggebruikers waarschuwt.
Hulp verlenen aan het slachtoffer
5. Bel direct 112
Bij een aanrijding met een persoon is het altijd noodzakelijk om 112 te bellen, ook als de verwondingen op het eerste gezicht niet ernstig lijken. Interne verwondingen zijn niet altijd zichtbaar. Geef de meldkamer duidelijk door:
- Exacte locatie (straatnaam, hectometerpaaltje, herkenningspunten)
- Aantal slachtoffers
- Aard van de verwondingen voor zover zichtbaar
- Of het slachtoffer bij bewustzijn is
6. Verleen eerste hulp (indien mogelijk)
Als je een EHBO-diploma hebt, kun je eerste hulp verlenen. Houd rekening met deze basisprincipes:
- Verplaats het slachtoffer niet, tenzij dit strikt noodzakelijk is (bijvoorbeeld bij acuut gevaar)
- Controleer ademhaling en hartslag
- Bij bewusteloosheid maar normale ademhaling: leg het slachtoffer in de stabiele zijligging
- Stelp eventuele bloedingen door er druk op uit te oefenen met een schone doek
- Houd het slachtoffer warm met een jas of deken
7. Als je geen EHBO-kennis hebt
Ook zonder EHBO-diploma kun je helpen:
- Blijf bij het slachtoffer en stel hem/haar gerust
- Volg de instructies van de 112-medewerker op
- Vraag omstanders met EHBO-kennis om hulp
- Bescherm het slachtoffer tegen kou, regen of hitte
Juridische aspecten en formaliteiten
8. Wissel gegevens uit
Als het slachtoffer aanspreekbaar is of er zijn getuigen, wissel dan de volgende gegevens uit:
- Naam, adres, telefoonnummer
- Kenteken en verzekeringsgegevens
- Rijbewijsnummer
9. Zoek getuigen
Vraag omstanders die het ongeval hebben gezien of ze bereid zijn om als getuige op te treden. Noteer hun contactgegevens.
10. Documenteer de situatie
Als de situatie het toelaat en het niet ongepast is gezien de ernst van het ongeval:
- Maak foto’s van de situatie, de schade aan je voertuig, de positie van de betrokkenen
- Noteer de weersomstandigheden, tijdstip en eventuele bijzondere omstandigheden (wegwerkzaamheden, ontbrekende verlichting, etc.)
11. Meewerken aan onderzoek
Wanneer de politie arriveert, ben je verplicht om mee te werken aan het onderzoek. Dit betekent:
- Toon je rijbewijs en verzekeringsgegevens
- Vertel waarheidsgetrouw wat er is gebeurd
- Blaas in een alcoholtester als daarom wordt gevraagd
- Ga mee naar het bureau als de politie hierom vraagt
Let op: Je hebt het recht om niet zelf belastende verklaringen af te leggen. Bij twijfel kun je aangeven dat je eerst een advocaat wilt spreken.
Na het ongeval
12. Meld het ongeval bij je verzekering
Meld het ongeval zo snel mogelijk bij je autoverzekering, ook als je denkt dat je niet aansprakelijk bent. De meeste verzekeraars hebben een termijn waarbinnen je moet melden (vaak binnen 48 uur).
13. Zoek juridische bijstand
Bij ernstige ongevallen is het verstandig om juridische bijstand te zoeken. Dit kan via:
- Je rechtsbijstandsverzekering
- Een advocaat gespecialiseerd in verkeersrecht
- Juridisch loket voor eerste advies
14. Maak een eigen verslag
Schrijf zo snel mogelijk na het ongeval je eigen verslag van wat er gebeurd is. Details kunnen snel vervagen en later belangrijk blijken te zijn.
15. Zorg voor je eigen welzijn
Een aanrijding kan ook voor jou als bestuurder traumatisch zijn. Schaam je niet om hulp te zoeken als je merkt dat je er last van blijft houden. Dit kan via:
- Je huisarts
- Slachtofferhulp Nederland (ook voor veroorzakers)
- Psychologische hulp via je zorgverzekering
De juridische nasleep
Afhankelijk van de ernst van het ongeval en de omstandigheden kunnen verschillende juridische gevolgen optreden:
Bij licht letsel
In geval van licht letsel wordt meestal alleen de verzekering ingeschakeld voor de afhandeling van de schade.
Bij ernstig letsel of overlijden
Bij ernstig letsel of overlijden volgt meestal een strafrechtelijk onderzoek. Je kunt dan te maken krijgen met:
- Verhoor als verdachte
- Mogelijk inbeslagname van je rijbewijs
- Vervolging voor bijvoorbeeld artikel 6 WVW (dood/zwaar lichamelijk letsel door schuld in het verkeer)
De strafmaat hangt af van verschillende factoren:
- Was er sprake van alcohol of drugs?
- Reed je te hard?
- Was je aan het appen of bellen?
- Is er sprake van recidive?
- Heb je hulp verleend of ben je doorgereden?
Preventieve maatregelen
Uiteraard is het beter om een aanrijding te voorkomen. Enkele preventieve tips:
- Houd je aan de maximumsnelheid, zeker in gebieden met veel voetgangers en fietsers
- Wees extra alert bij scholen, winkelcentra en sportfaciliteiten
- Gebruik je telefoon niet tijdens het rijden
- Zorg voor goed werkende remmen en voldoende profiel op je banden
- Wees extra voorzichtig bij slecht weer of slecht zicht
Conclusie
Een aanrijding met een persoon is een ingrijpende gebeurtenis voor alle betrokkenen. Door adequaat te handelen kun je het verschil maken voor het slachtoffer en de juridische gevolgen voor jezelf beperken. Onthoud de belangrijkste punten: stop, zet de situatie veilig, bel 112, verleen hulp, verzamel gegevens en werk mee met de autoriteiten.
Hopelijk hoef je deze informatie nooit in praktijk te brengen, maar het is goed om voorbereid te zijn. Het kan het verschil maken tussen leven en dood en tussen een ernstige of minder ernstige juridische nasleep.
Disclaimer: Dit artikel bevat algemene informatie en is niet bedoeld als juridisch advies. In specifieke situaties is het altijd aan te raden om een juridisch expert te raadplegen.